Nhân giống tiêu bằng cách giâm cành thường được bà con nông dân chọn lựa mỗi khi muốn nhân giống tiêu. Với khả năng sinh trưởng nhanh, cây nhanh cho ra rễ, giữ được hoàn toàn đặc tính giống của cây mẹ, cây có thể cho trái sau 3- 5 năm trồng.
Đặc biệt là phương pháp này cực kỳ đơn giản nên bà con nông dân có thể áp dụng ngay tại hộ gia đình của mình. Tuy nhiên trước khi nhân giống chúng ta cũng cần phải chọn cành ươm đạt đủ tiêu chuẩn, kỹ thuật ươm cũng cần phải chú ý để cây giống có thể thích nghi và sinh trưởng tốt ngay khi đem trồng. Bài hướng dẫn dưới đây sẽ cung cấp đầy đủ các thông tin cần thiết để bà con có thể cắt và ươm tiêu đạt tiêu chuẩn vườn ươm.
Cắt hom tiêu.
Những hom tiêu đem trồng cần đáp ứng đầy đủ các yêu cầu sau đây:
Đối với hom dây lươn.
- Bạn nên chọn hom dây lươn nằm rủ xuống từ trên trụ cây, những dây lươn được chọn để giâm cành cần được chăm sóc kĩ, có thể cột chúng lên một trụ tạm để tránh dây lươn tiếp xúc xuống mặt đất.
- Không nên chọn những dây lươn nằm bò trên mặt đất vì dây này thường bị nhiễm sâu bệnh hại từ dưới đất hoặc bị xây xước do va chạm với các dụng cụ làm vườn nên bị xây xước khiến tỉ lệ sống yếu hơn.
- Bạn nên chọn những dây lươn bánh tẻ được mọc tẻ, mỗi dây bạn có thể cắt từng đoạn chứa 3- 4 đốt. Dây lươn mập mạp, không bị sâu bệnh. Bạn chỉ nên chọn dây lượn ở những cây sinh trưởng khỏe, cho năng suất ổn định. Thông thường những cây đạt từ 4 tuổi trở lên sẽ có khả năng làm cành giâm tốt nhất.
Đối với hom dây thân.
- Bạn nên chọn những dây bánh tẻ khỏe mạnh, đối với dây thân bạn có thể lấy từ vườn tiêu đạt trên 1 năm. Đây là những giống được sản xuất chủ yếu để nhân giống, dây không được có sâu bệnh và sinh trưởng khỏe.
- Dây hom mập, đạt đường kính lớn hơn 4 mm và có từ 4- 6 đốt, tại mỗi đốt đều phải có rễ bám hoặc ít nhất là 3 đốt dưới phải có rễ để cây có thể bám vào trụ, trên mỗi dây ôm phải mang ít nhất 1 cành quả, đây là tiền đề để cây nhanh chóng cho ra quả hơn so với giống dây lươn.
Tiến hành cắt hom.
Bạn nên cắt hom vào buổi sáng, khi trời mát là tốt nhất.
Khi cắt hom bạn cần gỡ dây thân ra khỏi trụ hoặc cọc một cách nhẹ nhàng để tránh làm ảnh hưởng đến rễ cây và không khiến dây tiêu bị xoắn, dập.
Tùy theo loại dây lươn dùng để ươm, bạn cắt dây theo đúng tiêu chuẩn cành giâm. Loại bỏ những đoạn non.
Bạn cắt xéo vào đoạn cách mắt cuối cùng của dây hom khoảng 2 cm để khi cắm vào đất phần rễ bám không bị lún quá sâu và cây vẫn trụ được.
Cắt tỉa tất cả các cành và lá ở tất các đốt nằm vùi vào đất. Chỉ giữa lại cành quả ở dây thân, bạn nên cắt bớt hết tất cả lá đi để hạn chế sự bốc thoát hơi nước trên cành.
Hom sau khi cắt cần được giâm ngay để đảm bảo sinh trưởng, nếu chưa sử dụng ngay thì bạn nên xếp hom cẩn thận vào tấm nệm, tránh di chuyển nhiều làm dập nát hay gãy rễ ở các đốt tiêu khiến cây khó sinh trưởng. Tưới nước để duy trì độ ẩm cho cành, nên bó lại để dễ vận chuyển, tuy nhiên không nên bó quá chặt sẽ khiến cành bị gãy dập.
Ươm hom.
Sau khi cắt hom bạn có thể sử dụng dung dịch 2.4 D 20 phần triệu (20mg pha trong 1 lít nước) để trong 20 phút hoặc dùng NAA 500- 100 mg/1 lít nước hoặc IBA 50 – 55 mg/1 lít nước bạn chỉ nhúng nhanh trong 5 giây rồi rút ra ngoài. Sau khi các cành giâm đã được nhúng qua dung dịch, bạn ngâm toàn bộ những hom giống vào trong dung dịch VibenC 50 BHN được pha với nồng độ 0,1 % trong 30 phút để khử trùng. Sau khi khử trùng bạn có thể tiến hành ươm giống. Có tất cả 3 cách ươm giống đó là trồng thẳng ra vườn, ươm trên líp và ươm trong bầu. Mỗi cách ươm đều có những ưu điểm cũng như nhược điểm khác nhau. Chúng ta cùng tìm hiểu ngay nhé!
- Trồng thẳng ra vườn: Hom tiêu đúng tiêu chuẩn có thể trồng trực tiếp ra vườn tiêu, sau khi trồng bạn chỉ cần che phủ kỹ lưỡng và đảm bảo độ tơi xốp của đất, cung cấp nước thường xuyên và chăm sóc kĩ càng thì cây sẽ phát triển nhanh chóng và đạt tỷ lệ sống cao. Trồng trực tiếp ra đất giúp cây dễ dàng thích nghi và phát triển ngay trong vườn cây.
- Ươm lên líp cho đến khi ra rễ rồi mang trồng ra vườn.
Sau khi nhúng dây ươm vào chất kích thích và chất khử trùng, bạn có thể cắm dây ươm lên trên các luống ươm đã được chuẩn bị cho đến khi dây ra rẽ rồi đem trồng ra vườn, sau khi đem trồng bạn cần che chắn kỹ để cây thích nghi với đất mới và bám vào trụ.
Ưu điểm của phương pháp này là bạn có thể chăm sóc tập trung cho các giống cùng một lúc và có thể loại bỏ những hom yếu kém, không thể sinh trưởng.
Để giống phát triển tốt, đất trên líp cần phải đáp ứng điều kiện như đất tơi xốp, thoát nước tốt, đất không mầm sâu bệnh. Bạn cắm hom xiên một góc 45 độ so với bề mặt líp. Hom cách hom khoảng 5 -7 cm. Mỗi hàng cách nhau 10 cm.
Bạn không nên đặt hom quá gần nhau, đất cần được thông thoáng và không bị ngập úng vì rễ cây tiêu không chịu được ngập úng.
Sau khoảng thời gian từ 25- 30 ngày hom sẽ ra rễ và có một bộ rễ khỏe mạnh, bạn có thể đem hom trồng ra vườn. Trồng hom trên líp sẽ giúp loại bỏ được những hom yêu kém, tuy nhiên khi hom đã ra rễ bạn nên đưa hom ra vườn để bộ rễ được phát triển đầy đủ, ăn đất. Không nên để hom quá lâu trên líp sẽ khiến bộ rễ ăn sâu, khi mang ra trồng thì rất dễ làm tổn thương rễ, mềm cây bị ảnh hưởng và sinh trưởng của cây cũng bị ảnh hưởng.
- Ươm hom trong bầu: Đây là cách làm tốn kém hơn nhưng được nhiều người chọn lựa vì đảm bảo được chất lượng khi đưa hom ra trồng tại vườn.
Sau khi hom được nhúng vào chất kích thích và khử trùng, bạn chỉ cần đưa hom vào bầu, cắm hom vào bầu cho tới khi cây phát triển tốt và bộ rễ khỏe thì có thể mang cây ra vườn trồng.
Trước khi giâm hom bạn cần chuẩn bị đất, khử trùng và trộn thêm phân vào trong hom để đảm bảo đất trồng có đầy đủ chất dinh dưỡng và không bị sâu bệnh. Hom cần có lỗ thoát nước đầy đủ, hàng thoát nước cuối cùng cách đáy bầu khoảng 2 cm. Bầu ươm bằng dây thân cần có kích thước rộng và dài hơn bầu của dây lươn vì hom thân mang cành quả và có bộ rễ nên phát triển nhanh hơn. Hom lươn có tỷ lệ sống thấp nên bạn cần giâm 2 hom vào trong cùng 1 bầu để tăng tỷ lệ sống, hom thân có tỷ lệ sống cao nên chỉ cần giâm 1 dây 1 bầu.
Hom lươn chỉ có khả năng ra rễ ở vết cắt nên bạn cần chọn điểm cắt hợp lí để đắm xuống đất. Chồi mầm phát triển chậm hơn. Hom thân thì có khả năng ra rễ sớm hơn và ngay tại các đốt rễ đều có thể cho ra rễ bám tại các đốt và ra rễ tại vết cắt. Chồi mầm có phát triển khỏe và nhanh cho cành quả.
Cây giống ươm bằng hom lươn 3 -4 đốt thì kích thước bầu đất khoảng 12×22 cm. Khi ươm hom lươn bạn cắm thẳng 2 đốt vào bầu đất, chừa lại 1 đốt ở trên mặt đất. Cây được ươm từ 4 -5 tháng để có bộ rễ phát triển khỏe mạnh, trên hom đã có ít nhất là 1 chồi mang 5 – 6 lá, xanh tươi. Lúc này bạn mới có thể mang cây đi trồng.
Cây giống ươm bằng hom thân 5 đốt có rễ, nhánh cây phát triển khỏe mạnh. Kích thước bầu đất là 1 x27 cm hoặc 17×30 cm. Bạn giâm 1 hom vào bầu đất, vùi 3 đốt lớn hơn và đất để bộ rễ được phát triển. 2 đốt có mầm và cành quả được chồi lên trên mặt đất. Bạn chăm sóc vườn ươm trong 4- 5 tháng và khi có đầy đủ 1 chồi lớn mang theo 5- 6 lá trở lên thì đem cây đi trồng.
Cây giống cần đáp ứng đầu đủ các tiêu chuẩn như cây sinh trưởng khỏe, bộ rễ lớn, không bị sâu bệnh và được huấn luyện độ chiếu sáng từ 70- 80 % để cây thích nghi với ánh nắng mặt trời trong khoảng 15- 20 ngày trước khi gieo trồng.
Với 3 cách ươm hom tiêu ra vườn, tùy vào mục đích sử dụng và vị trí vườn hom và vườn cây bạn có thể chọn cách trồng hợp lí. Đối với việc trồng dặm bạn có thể chọn cách trồng trực tiếp ra vườn, mỗi lần trồng khoảng 2, 3 hom. Nếu vị trí của vườn xa thì bạn nên chọn cách trồng hom vào bầu để dễ vận chuyển và đảm bảo được điều kiện chăm sóc.
