Một trong những khâu quan trọng để đưa quả bơ đến với người tiêu dùng đúng thời điểm và giúp bơ vẫn mang đầy đủ giá trị chính là khâu thu hoạch và bảo quản bơ. Nếu thu hoạch quá sớm sẽ khiến bơ bị mất chất dinh dưỡng, vỏ quả mềm, ủng, các quả bơ chín chưa đồng đều sẽ không thể mang lại hiệu quả kinh tế cao. Ngược lại nếu thu hoạch bơ quá muộn sẽ khiến giống quá chín, khi đến tay người tiêu dùng sẽ không bảo quản được lâu. Vậy làm thế nào để có thể thu hoạch bơ vào đúng thời điểm và bảo quản được bơ lâu nhất? Chúng ta cùng tìm hiểu nhé!
Thời điểm thu hoạch thích hợp.
- Cây bơ sau khi trồng bằng hạt thì có thể cho trái sau 5- 7 năm trồng, cây bơ trồng bằng chồi ghép có thể cho trái sau 3- 5 năm trồng, tùy vào điều kiện chăm sóc. Tuy nhiên bạn không nên duy trì thu hoạch vào thời điểm cây mới bắt đầu cho trái mà nên loại bỏ bớt để cây tập trung sinh trưởng và đạt năng suất ổn định sau này.
- Thời gian từ lúc đậu quả đến khi quả chín đã đạt chuẩn sẽ quyết định thời điểm thu hoạch quả. Tức là sau khoảng thời gian ra hoa và thụ phấn sẽ mất khoảng 2 tháng, tiếp đến là khoảng thời gian từ 5- 8 tháng để quả phát triển về kích thước. Quả đã già được trên cây được từ 1- 3 tháng. Tùy vào đặc điểm của từng giống mà thời điểm thu hoạch cũng khác nhau, chẳng hạn giống bơ Booth 7 thời gian thu khoảng khoảng vào tháng 10 đến tháng 12, bơ Hass thì thu hoạch vào tháng 12 đến tháng 2, …. bạn có thể căn cứ vào đặc điểm của từng giống để bố trí thời vụ thích hợp.
- Ngoài ra bạn có thể quan sát sự biến đổi màu sắc của vỏ quả, có thể là chuyển từ màu xanh sang màu xanh vàng hoặc tím đậm, quả già thị độ bóng giảm và thường xuất hiện những cụ u cám trên quả nếu già đủ độ.
- Đối với những vườn bơ có năng suất ổn định, bạn có thể dựa vào kích thước, trọng lượng và màu sắc thịt quả để thu hoạch
- Những vườn bơ già sẽ bắt đầu có quả rụng, lúc này nên bố trí thu hoạch ngay.
Tiến hành thu hoạch.
Dụng cụ.
- Kéo cắt, túi đựng quả, bạt gom quả.
- Sào thu hoạch có gắn vợt, chiều dài sào dài khoảng 3- 5m, ngoài đầu có gắn vượt. Vượt có mấu là dao cắt được thiết kế nằm trên miệng túi. Đường kính miệng túi dài 20- 25cm. Miệng túi được quấn chặt vào thanh kim loại cứng được uốn tròn để tạo độ chắc chắn được thiết kế để đựng quả. Túi đựng có chiều dài vừa phải khoảng 4- 6 quả, tùy vào trọng lượng quả có thể giữ của người hái.
- Thang 3- 4 chân, chiều dài khoảng 2m để tạo độ đứng.
- Xe vận chuyển quả ra khỏi vườn.
Thời gian thu hoạch.
Bạn nên thu hoạch bơ vào tầm 7- 9 giờ sáng hoặc 3- 5 giờ chiều để dễ dàng chọn lựa được những quả bơ chín già và không khiến quả bơ chịu mất nước quá nhanh, không nên thu hoạch bơ vào thời tiết nắng nóng hay trời có mưa vì nguy hiểm.
Quả bơ sau khi thu hoạch nên để ở dưới tán cây mát, lấy bạt phủ lên để tránh ánh nắng chiếu trực tiếp vào quả.
Tiến hành thu hoạch.
Sau khi xác định được những cây bơ có nhiều quả già và chuẩn bị đầy đủ dụng cụ cần tiến bạn tiến hành thu thập quả. Không cần phải hái hết quả cùng một lần, mà có thể chia ra thành nhiều đợt, chỉ nên hái những quả đã đạt đủ chất lượng.
Cắt cuống quả cách quả chừng 4- 5 mm.
Những quả ở xa, bạn nên sử dụng sào có túi để thu hoạch, lưu ý cắt cuống xa quả ít nhất 10 mm.
Chuyển quả thu được vào một túi nhỏ, sau đó chuyển xuống dưới và chuyển quả vào bao đựng hoặc bạt gom quả.
Phân loại những quả có cùng kích thước và trọng lượng thành từng nhóm riêng.
Đặt riêng những quả bị sâu, dập, nứt, trầy xước, quả dị dạng và không có cuống thành nhóm riêng.
Những điều cần tránh: Trong quá trình hái không nên rung lắc cành để quả rụng xuống sẽ làm vỡ và dập quả. Không nên dùng tay để bứt vì sẽ làm quả mất cuống và không bảo quản được lâu, không ném quả từ trên cao xuống đất. Trước khi hái cần kiểm tra kỹ dụng cụ sào, túi đựng quả sạch sẽ và chắc chắn để tránh bị rách khi vợt.
Vận chuyển: Sau khi thu hoạch chúng ta tiến hành đóng gói những quả bơ để giúp vận chuyển được dễ dàng và giảm thiệt hại trong quá trình di chuyển. Bạn sẽ sử dụng những giỏ đan bằng kim loại, mây, tre để đựng, lót bìa carton ở dưới đáy và xung quanh để tránh dập quả. Sau đó xếp lần lượt quả vào giỏ. Bạn nên xếp những quả có cùng kích cỡ vào cùng 1 tầng, xếp cuống quả về cùng một hướng để tránh làm gẫy dập. Sau một lớp quả, bạn cho lên trên một lớp rơm rồi lần lượt xếp quả vào. Lớp rơm cuối cùng trên mặt giỏ bạn xếp dày rơm hơn. Cho một lớp đậy bằng nilong lên trên rồi cố định lại bằng dây thun.
Bảo quản.
Bơ rất nhạy cảm với nhiệt độ và độ ẩm, chính vì vậy để bảo quản bơ được chín tự nhiên, không bị thâm đen bên trong thịt quả bạn cần áp dụng những bước sau:
- Bơ cần được để ở nơi mát, có nhiệt độ thường. Bạn có thể bảo quản bơ ở nhiệt độ từ 23- 25 độ C là tốt nhất. Không nên xếp bơ ở dưới mặt đất hay dùng nilong bọc kín lại vì sẽ khiến bơ dễ bị úng, thối.
- Bạn có thể xếp bơ vào trong rổ, để phần cuống quả hướng lên trên, và để bơ chín tự nhiên.
- Khi nắn quả bơ mềm tay, phần đuôi quả có cảm giác mềm thì bơ đã chín. Bạn có thể sử dụng ngay hoặc cho bơ vào ngăn mát tủ lạnh để bảo quản. Bạn không nên nắn bơ quá nhiều, chỉ cần kiểm tra 1 lần nhẹ nhàng là được. Nắn nhiều bơ sẽ bị mềm, nhanh hư và chất lượng không còn ngon như ban đầu.
- Nếu cắt bơ ra và sử dụng không hết, bạn có thể thoa một lớp dầu ăn mỏng lên trên bề mặt đã cắt, bọc túi thực phẩm hoặc nilong rồi để trong tủ lạnh. Bạn cũng có thể thoa một lớp chanh tươi lên trên, cũng có tác dụng tương đương và giữ được bơ thêm 1 – 2 ngày.
- Trong củ hành tây cũng có chứa một lượng lưu huỳnh lớn, ngăn chặn sự phát triển của các enzym, bỏ miếng bơ và hành tây vào cùng một hộp sạch, bỏ trong tủ lạnh cũng giữ được bơ lâu hơn.
- Nếu quá nhiều bơ, bạn có thể bọc giấy báo bên ngoài rồi bọc trong tủ lạnh, giấy báo sẽ làm chậm quá trình phân hủy của bơ và giữ bơ được lâu hơn.
Nếu muốn bơ nhanh chín, bạn có thể rửa bơ bằng nước lạnh, sau đó xếp bơ vào rổ rồi dùng một khăn ướt phủ lên trên, làm ướt khăn khoảng 2- 3 lần 1 ngày bơ sẽ chín rất nhanh. Bạn cũng có thể để kèm một quả chuối chín vào rổ bơ xanh, khí ethylene trong quả chuối chín sẽ kích thích bơ chín nhanh hơn.
