Tủ gốc và trồng xen là một trong những biện pháp kỹ thuật có hiệu quả cao trong việc tăng nguồn chất hữu cơ và bảo vệ cho đất. Tuy nhiên việc chọn lựa vác nguyên liệu để tủ gốc hay kỹ thuật tủ gốc cũng ảnh hưởng không nhỏ đến tác dụng cho việc bảo vệ đất, cung cấp độ ẩm cho vườn điều.
Để giúp bà con hiểu hơn về phương pháp này chúng ta cùng Viện Eakmat tìm hiểu về ý nghĩa của việc tủ gốc và trồng xen cũng như biện pháp kỹ thuật để tủ gốc và trồng xen đúng tiêu chuẩn nhé.
Ý nghĩa và thời điểm tủ gốc cho cây điều.
- Tủ gốc có một vai trò quan trọng trong việc làm giảm sự bốc thoát hơi nước cũng như giữ ẩm cho đất, bảo vệ đất không sự tác động của mưa hay tăng tính thấm nước, quan trọng nhất là tủ gốc còn có tác dụng hạn chế được xói mòn trên đất, nhất là những vùng có đất dốc.
- Tủ gốc cung cấp được các chất hữu cơ và dinh dưỡng khác cho đất khi các vật liệu tủ này có khả năng phân hủy và tạo sự chuyển hóa các chất dinh dưỡng khoáng giúp đất được hài hòa về nhiệt độ cũng như độ ẩm. Tủ gốc cũng hạn chế được sự phát triển của các loài cỏ dại phát sinh trong tán cây, đặc biệt là hạn chế được sự xuất hiện của cỏ tranh.
- Thời điểm tủ gốc hợp lý: Bà con nên tiến hành tủ gốc ngay sau giai đoạn trồng mới bởi lúc này cây vẫn còn khá yếu ớt, việc tủ gốc sẽ giúp hạn chế việc cây bị khô hạn và dễ dàng thích nghi hơn trong điều kiện mới. Trong giai đoạn kiến thiết cơ bản hoặc đã vào giai đoạn kinh doanh thì bà con có thể tiến hành tủ gốc để giữ ẩm cho cây ngay cuối mùa mưa đầu mùa khô.
Phương pháp tủ gốc.
- Vào cuối mùa mưa bà con cần chú ý làm sạch tất cả những loại cỏ xung quanh gốc, trên hàng và giữa hàng điều. có thể sử dụng các loại cỏ vừa loại bỏ đó để làm phân xanh hoặc trồng xen thêm các loại cây họ đậu trong vườn điều. Bổ sung thêm các loại nguyên liệu khác tại địa phương như rơm, ra hoặc các loại cây phân xanh để tủ gốc cho cây.
- Đối với những vườn điều trong giai đoạn kiến thiết cơ bản bà con nên tiến hành tủ theo băng hoặc dọc theo các hàng điều. Nơi nào có ít nguyên liệu thì nên tiến hành tủ xung quanh gốc điều với đường kính từ 1 đến 1,5 m. Tủ dày từ 5 đến 10 cm và cách gốc điều từ 8 đến 10 cm để chống mối làm hại cây.
- Đối với những vườn điều đã khép tán và trong giai đoạn kinh doanh bà con có thể tiến hành tủ băng xen kẽ hoặc luận phiên nhau để hạn chế được hỏa hạn cũng như những tác động xấu của việc tủ kín thường xuyên.
- Trên bề mặt của lớp tủ cần đắp lên thêm một lớp đất mỏng để tăng thêm khả năng giữ ẩm, chống cháy trong mùa khô và hạn chế việc gió làm bay mất các lớp rác tủ.
- Nguyên liệu tủ gốc có thể tận dụng từ những nguyên liệu có sẵn tại địa phương như rác trên lô hay các tàn dư thực vật như rơm rạ, thân lá ngô, các tàn dư của các loại cây họ đậu đều có thể sử dụng. Việc tủ gốc nên tiến hành kết hợp với đợt làm cỏ cuối cùng trong mùa mưa đầu mùa khô để đạt kết quả cao nhất.
Một số hạn chế của việc tủ gốc:
- Thông thường thì khi tủ gốc cho khoảng 1 ha điều chúng cần sử dụng tới 10 đến 20 tấn vật liệu khô để tủ, với khối lượng vật liệu lớn như vậy thường mất rất nhiều công vận chuyển và thiết kế.
- Nếu tủ gốc quá nhiều sẽ ngăn cản sự ấm lên của các lớp đất mặt vào ban ngày nên cũng hạn chế sự tỏa nhiệt vào ban đêm dẫn tới nguy hơ bị sương muối ảnh hưởng đến thời kì ra hoa của cây điều.
- Nếu tủ gốc vào mùa mưa sẽ làm đất quá ẩm ướt khiến cho cây dễ phát sinh bệnh.
- Trong mùa khô nếu các vật liệu tủ quá khô hoặc không được tủ đất sẽ dễ có nguy cơ hỏa hoạn.
- Tạo nơi trú ngụ cho một số loài sâu bệnh hại.
- Nếu bà con sử dụng các loại cỏ vừa được phát dọn vào cuối mùa mưa để tủ gốc, nếu loại có đó là loại cỏ có khả năng sinh sản vô tính thì bà con cần chú ý phơi khô cỏ trước khi tủ để tránh cỏ phát triển trở lại gây ảnh hưởng đến cây điều. Đối với những loài có có khả năng sinh sản hữu tính thì bà con chú ý chỉ sử dụng những loại cỏ trong giai đoạn còn non, cây cho cho quả nếu không các hạt của cây sẽ nằm sâu vào đất hoặc phát tán ra xung quanh gây hại nghiêm trọng.
Trồng xen che phủ đất.
- Cây trồng xen có tác dụng không hề nhỏ trong quá trình trồng cây điều bởi nó có thể hạn chế xói mòn rửa trôi do nước chay tràn trong mùa mưa hay thiêu đốt hết các chất hữu cơ trong đất nhất là khi bà con trồng điều trên đất dốc hoặc vùng đất khô hạn. Việc duy trì thảm phủ sinh học trong vườn điều là một trong những kỹ thuật quan trọng để bảo vệ đất, không nên để đất trong vườn điều bị trống bởi ánh sáng mặt trời chiếu vào đất thường xuyên sẽ làm tăng tác hại của việc khô hạn kéo dài.
- Thay vì làm cỏ trắng chúng ta nên tiến hành trồng cây che phủ đất hoặc trồng xen các loại cây ngắn ngày như các loại cây họ đậu như đậu phụng, đậu xanh, đậu đên hoặc có thể trồng thêm các loại cây như bắp để tăng thảm phủ cho đất và tăng hiệu quả kinh tế.
