Cây bơ là loại cây ăn quả có giá trị kinh tế cao thích hợp với khí hậu nhiệt đới ở nước ta. Tùy vào điều kiện sinh thái và kỹ thuật chăm sóc mà cây bơ sẽ cho chất lượng và năng suất cao, ổn định mang lại hiệu quả kinh tế lớn trên một diện tích đất trồng. Để đáp ứng được những điều kiền sinh thái cho cây bơ phát triển tốt nhất, chúng ta cùng tìm hiểu ngay bây giờ nhé.
Nhiệt độ.
Cây bơ thường được trồng ở 40 vĩ độ Bắc đến 39 vĩ độ Nam, với xuất xứ từ vùng nhiệt đới nên cây bơ thường được phân bố ở độ cao dưới 1000- 2700 m, với nhiệt độ trung bình hàng năm là 14- 25 độ C, với tháng lạnh nhất là 2. 6 – 17 độ C và nóng nhất là 14 đến 25 độ C. Tùy vào chủng loại giống mà sự thích nghi về nhiệt độ sẽ thay đổi phạm vi thích ứng.
– Chủng Mexico có khả năng chịu lạnh tốt nhất, nên có thể thích hợp ở những vùng núi cao, có nhiệt độ thấp.
– Chủng Guatemalan có khả năng chịu lạnh trung bình và chỉ thích hợp ở vùng núi cao từ 700- 1000m.
– Chủng West Indian chỉ thích hợp với khí hậu nhiệt đới nóng ẩm nên khả năng chịu lạnh rất kém, thích hợp trồng ở độ cao 100 – 700m.
Các giống bơ khi gặp điều kiện quá lạnh sẽ ngừng sinh trưởng, có khi là rụng trái và cây khô héo. Người ta có thể chia các giống bơ thành 5 nhóm với sức chịu lạnh khác nhau như sau:
– Nhóm chịu lạnh rất giỏi: giống Lula, giống Taylor, ….
– Nhóm chịu lạnh giỏi: giống Nabab, giống Hall, giống Tonnage, …
– Nhóm chịu lạnh khá: giống Booth 8, giống Monroe, giống Wagner, giống Choquette,….
– Nhóm chịu lạnh kém: giống Booth 7, giống Waldin, giống Collinson, giống Linda,….
– Nhóm chịu lạnh rất kém: giống Pollock, giống Trap,….
Cây bơ có khả năng chịu được ảnh hưởng của nhiệt độ cao, tùy vào hàm lượng chất béo có trong thịt quả thì sức chịu đựng cũng cao hơn.
Lượng mưa và độ ẩm không khí.
Cây bơ cần lượng mưa tối thiểu hàng năm là 1000- 1500 mm. Tuy nhiên trong thời kì ra hoa cây vẫn cần vài tháng khô hạn để kích thích mầm hoa, nếu trong quá trình ra hoa mà gặp mưa dầm hay ẩm độ quá cao hoa sẽ bị rụng nhiều, không có khả năng thụ phấn. Thời tiết khô mát sẽ thích hợp đậu quả cho hoa. Sau thời kỳ đậu quả cây cần được cung cấp đủ nước để phát triển kích thước. Tuy nhiên lượng nước chỉ nên đạt dưới 300 mm/tháng nếu không dễ dẫn đến thối rễ. Ẩm độ thích hợp để cây bơ phát triển là 70- 80%, nếu độ ẩm quá cao sẽ làm giả chất lượng quả, hàm lượng dầu thấp. Dễ mắc bệnh trên lá và quả như đốm lá, ghẻ qua, thán thư. Là nơi sinh trưởng của các loại bọ trĩ, rệp.
Gió.
Cây bơ có thân gỗ dòn và dễ gẫy nên cần trồng đai chắn gió để hạn chế gãy đổ và bốc thoát hơi nước trong mùa khô. Gió còn khiến cành trái cọ sát với nhau hoặc cọ sát với lá làm phát sinh các bệnh sinh lý hoặc vỏ quả xấu, mất đi giá trị dinh dưỡng của quả bơ. Gió quá khô nóng sẽ làm khô héo hoa và hạt phấn không thể nẩy mầm, ánh sáng phù hợp cho cây cần đạt từ 2000 giờ/năm. Hạn chế bị sương mù vì sẽ gây cháy mép lá.
Đất đai.
Cây bơ có thể thích hợp trên nhiều loại đất khác nhau như đất sét pha cát, đất pha sét hoặc đất thịt nặng, tuy nhiên để cây có thể cho năng suất cao và ổn định bạn cần chú ý những tiêu chuẩn về lý tính và hóa tính cho đất như sau:
Lý tính.
- Đất cần có tầng canh tác dày, đối với vùng khô hạn cần có tầng đất tối thiểu là 1.0m, đối với vùng mưa trung bình cần có tầng đất tối thiểu là 1,5 m và vùng dễ bị ngập úng thì cần tối thiểu 2m.
- Đất không có tầng sét, tầng kết von quá cạn hoặc tầng đất quá mỏng và kém thoát nước cần lên luống để tránh bị ngập úng.
- Đất cần rút nước nhanh, không bị ngập úng tạm thời, cục bộ sẽ khiến cây dễ bị bệnh về rễ.
- Thoáng khí, hàm lượng oxy trong đất cao.
Hóa tính.
- Độ pH đạt 5,0 đến 6,5. Nếu đất quá chua phải dùng vôi hoặc thạch cao để cải tạo.
- Đất không bị nhiễm mặn hay kiềm.
- Có đầy đủ các chất khoáng.
- Chất hữu cơ trên tầng đất mặt lớn, tốt nhất trước khi trồng bơ bạn nên sử dụng thêm phân chuồng trộn phía trên tầng đất mặt để cơ giới đất.
- Đất cần có mạch nước ngầm thấp, sâu ít nhất là 2m vì bộ rễ của cây bơ ăn rất sâu, dễ gặp phải úng thủy hoặc phát sinh nấm Phytophthora gây thối rễ và chết cây.
Cây bơ khá nhạy cảm với điều kiện khí hậu, đất đai. Chính vì vậy chọn lựa được vùng sinh thái thích hợp cho sự phát triển của cây bơ là vô cùng quan trọng. Theo nghiên cứu của Viện EaKmat thì Tây Nguyên là vùng thích hợp để trồng bơ nhờ đất Bazan có tầng đất dày, đất thoát nước tốt, chất hữu cơ cao. Lượng mưa cùng độ ẩm thích hợp sẽ giúp cây bơ đạt năng suất cao.
Xem thêm 2 giống bơ đang được ưa chuộng tại Việt Nam là bơ booth 7 và bơ hass
