Cắt cành và tạo hình là một trong những kỹ thuật hết sức quan trọng khi chăm sóc cây mắc ca bởi nó sẽ giúp cây phát triển cân đối, tán đều tạo đều kiện cây ra hoa đậu quả nhiều, cành ít bị gãy và hạn chế được sâu bệnh phát sinh.
Tùy vào cây giống mắc ca thực sinh hay cây ghép thì bà con sẽ có những biện pháp tạo hình và cắt cành khác nhau. Tài liệu dưới đây sẽ giúp bà con phần nào định hình được hệ thống cành cho cây mắc ca của mình.
Đối với cây thực sinh.
Cây thực sinh có khả năng phân cành cao, tán hẹp nên việc tạo hình cho cây là hết sức quan trọng trong 2- 3 năm trồng đầu. Bà con cần chủ động giúp cây phân cành và nuôi dưỡng các cành cấp 1 và phân nhánh hợp lý để cây được định hình chuẩn nhất,
Xem thêm: Kỹ thuật trồng cây mắc ca
Cắt ngọn lần 1: Sau khi trồng khoảng 8 tháng (thường là vào đầu mùa mưa sau năm trồng mới) thì chúng ta tiến hành bấm ngọn thân chính cách mặt đất từ 60- 80 cm để cây phát sinh cành cấp 1. Với những giống mắc ca vỏ hạt láng (M. intergrifolia) thì nếu để phân cành tự nhiên cây sẽ tự phân làm ba nhánh, tuy nhiên sau khi ta bấm ngọn thì số cành có thể mọc ra từ vị trí bấm ngọn là rất nhiều tuy nhiên ta chỉ cần chọn 3 nhánh mọc về ba hướng khác nhau để tạo định hình cho bộ tán sau này được phát triển cây đối hơn.
Cắt ngọn lần 2: Sau khi cây phát sinh được những cành cấp 1 thì ta tiếp tục bấm ngọn trên cành cấp 1 này ở vị trí cách thân chính từ 70- 80 cm để cây tiếp tục phát sinh cành cấp 2. Tại vị trí bấm ngọn cây cũng sẽ phát sinh ra rất nhiều cành, bà con tiếp tục chọn lựa 3 cành cấp 2 thành 3 hướng khác nhau để tạo bộ tán đồng đều hơn.
Tùy theo khả năng sinh trưởng và phát triển tán của từng cây mắc ca trên vườn chúng ta có thể tiến hành tạo hình lần 3 với vị trí bấm ngọn trên cành cấp 2 cách thân chính từ 80 đến 90 cm. Nếu điều kiện khí hậu hoặc không có nhiều điều kiện chăm sóc thì ta có thể không tiến hành bấm ngọn lần 3.
Bà con có thể áp dụng phương pháp cắt cành và tạo hình trong 2- 3 năm đầu cho cây mắc ca theo hình sau đây:
Đối với cây ghép.
Cây ghép thường có khả năng phân cành thấp hơn cây thực sinh nên bà con không mất quá nhiều thời gian cho việc tạo hình. Tuy nhiên nếu gặp trường hợp cây ghép phân cành cao và vị trí phân cành cao trên 1m so với mặt đất thì bà con cần tiến hành cắt ngọn lần đầu ở vị trí cách gốc từ 60- 80 cm. Và tiến hành bấm ngọn như đối với cây thực sinh.
Đối với những cành mọc từ vị trí cách gốc 60 cm trở xuống thì cần tiến hành loại bỏ và kết hợp với việc tạo hình để tránh tình trạng chồi vượt mọc ở dưới vết ghép.
Việc cắt cành và tạo hình cho cây mắc ca cần được chú trọng trong 2- 3 năm đầu tiên để giúp cây có được bộ tán cơ bản và cân đối nhất. Việc tạp hình chỉ cần làm khoảng 2- 3 lần trong giai đoạn đầu, tuy nhiên nếu trong quá trình chăm sóc mà cây có sự thay đổi về bộ tán thì bà con có thể thay đổi một số cành để giúp cây được sinh trưởng và phát triển tốt nhất.
